Belge Tarihi: Hicri 8 Mayıs 1275 (Miladi 15 Nisan 1859)
Kurum: A.}MKT.MVL.
Tarihî Bağlam:
Bu belge, Tanzimat Dönemi’nin Osmanlı İmparatorluğu’nda modernleşme ve düzenlemelerle dolu bir dönemine aittir. Bu dönemde Boğaziçi, İstanbul’un en önemli ticaret ve ulaşım güzergahlarından biri haline gelmişti. Vapur taşımacılığı artarken, kayıklar ve küçük tekneler de hâlâ önemli ulaşım araçları olarak kullanılıyordu. Ancak bu durum, zaman zaman kazalara ve trajik olaylara yol açıyordu.
Ali Galib Paşa’nın Vefatı:
Belgeden anlaşıldığı üzere, Ali Galib Paşa bir kayık kazasında hayatını kaybetmiştir. Kazanın, bir İngiliz vapuru olan “Helen Forşi” tarafından gerçekleştiği ve detaylı bir soruşturmanın ardından olayın raporlandığı bilinmektedir. Olayda yanında bulunanlar suçsuz bulunmuş ve serbest bırakılmıştır.
Alınan Tedbirler:
- Boğaziçi’nde Gece Seyir Yasağı: Beylik Vapurları dışındaki tüm vapurların gece Boğaziçi’nde seyir yapması yasaklanmıştır.
- Tekne Yarışlarının Yasaklanması: Kayık yarışlarının belirli kurallar ve sınırlamalar çerçevesinde gerçekleştirilmesine karar verilmiştir.
- Emniyet Tedbirleri: Boğaz’daki deniz trafiğinin güvenliğini sağlamak amacıyla kanun hazırlanması ve bu kanunun halka ilan edilmesi istenmiştir.
Yorum:
Bu belge, Osmanlı yönetiminin Boğaziçi’nde artan deniz trafiğini düzenleme ve kazaları önleme çabalarını göstermektedir. Özellikle önemli bir devlet adamı olan Ali Galib Paşa’nın vefatı, bu tedbirlerin hızla uygulanmasına neden olmuştur. Dönemin koşulları düşünüldüğünde, hem yerel halkın hem de yabancı gemilerin Boğaz’da sık sık kazalara karıştığı ve bunun diplomatik krizlere yol açma potansiyeli taşıdığı açıktır.
Sonuç:
Bu belge, Osmanlı İmparatorluğu’nda deniz güvenliğinin sağlanması ve düzenlemelerin uygulanması açısından kritik bir dönüm noktasıdır. Aynı zamanda Ali Galib Paşa’nın ölümü, Boğaz trafiğiyle ilgili ciddi bir reform ihtiyacını ortaya koymuştur. Bu tür belgeler, Osmanlı denizcilik tarihi ve Boğaziçi’ndeki deniz trafiği düzenlemeleri açısından önemli bir kaynak niteliğindedir.
