Müsabakaları karadan ve denizden binlerce halk heyecanla takip etti.
İstanbul Kürek Şampiyonluğunu Beykoz kazandı. Fenerbahçe ve Güneş İkinci oldular.
Başvekil İsmet İnönü’nün yüksek himayeleri altında, Moda Denizcilik Kulübü tarafından Moda koyunda tertip edilen deniz yarışları, şimdiye kadar görülmemiş bir kalabalık önünde ve büyük bir intizam içerisinde yapıldı.
(Galatasaray su sporları kaptanı Emin Etem’den aşağıdaki mektubu aldık.)
30 Ağustos pazar günü Yenikapı’da yapılan, İstanbul bölgesi ikinciliği kürek teşvik müsabakalarında, müsabaka hakemi olarak bulundum ve yapılan bütün yarışları, başından sonuna kadar, gerek almış olduğum vazifemin icabı olarak, gerekse eski bir kürekçi sıfatı ile ve gerekse her kürek yarışının bana verdiği merak ve alâkanın tesiri ile, dikkat ve itina ile takip ettim.
Galatasaray kulübü Susporları başkanı Emin Etemden dün şu mektubu aldık:
«30 ağustos pazar günü Yenikapıda yapılan, İstanbul mıntıkası ikinci kürek teşvik müsabakalarında, müsabaka hakemi olarak bulundum ve yapılan bütün yarışları, baştan sonuna kadar, gerek almış olduğum vazifemin icabı olarak, gerekse eski bir kürekçi sıfatı ile her kürek yarışının bana verdiği merak ve alâkanın tesiriyle, dikkat ve itina ile takip ettim.
Memleketimizin tanınmış yüzme şampiyonlarından, gazetemiz Berlin daimî muhabiri Suat Erler, tatilini geçirmek üzere bir ay için şehrimize gelmişti. Son kürek yarışlarını gören arkadaşımız, memlekette su sporlarına karşı gösterilen alakasızlıktan duyduğu teessürü aşağıdaki satırları yazarak ifade etmek istemiştir…
Senelerden beri Beykoz, Moda, Bebek, Ada ve Kızkulesi’nde yapılan kârı kadim, girintili çıkıntılı kürek yarışları kendisine nihayet Sandıkburnu’nu intihap etmiş…
İstanbul Spor Ajansının tertip ettiği senenin ikinci kürek teşvik müsabakaları dün gene Ahırkapı-Yenikapı arasında yapıldı.
Öğleden evvel yapılan müptediler yarışında kulüplerin vakitinde gelememesinden dolayı dümenlili dört tek ve dümenliliksiz tek yarışları yapılmadı.
Bu yarışlarda hepsi (2000) metre beynelmilel nizamlar dairesinde idi. Ve memleketimizde ilk defa dümenliliksiz müsabakalar yapıldı.
Müptediler: Tek dümenliliksiz:
Altınordu
Anadolu
Güneş
İki tek dümenlili: Galatasaray rakipsiz olarak girdiği bu yarışta birinci oldu.
Tek dümensiz: Bu yarışa Galatasaray, Beykoz ve Anadolu girdi. Yarışın bitmesine (500) metre kala Beykoz ve Galatasaray futalarının istemeyerek yaptıkları bir hata ikisinin de diskalifiye edilmesine sebep oldu ve Anadolu da bu suretle birinci geldi.
Dümenlili iki çifte: Güneş, Beykoz, Galatasaray girdi. Birinci Güneş, ikinci Galatasaray, üçüncü Beykoz oldu.
KIDEMSİZLER
Tek dümenlili: 6 kulüp iştirak etti. 1’inci Beykoz, 2’inci Galatasaray, 3’üncü Güneş oldu. Fener yarışı terk etti.
Tek dümensiz: Bu yarışa iki kulüp girdi. Birinci Güneş, ikinci Beykoz oldu.
Dümensiz tek: Bu yarışa altı kulüp girdi. Birinci Anadolu, ikinci Beykoz, üçüncü Güneş oldu.
Dümenlili iki tek: Bu yarışa da iki kulüp girdi. Birinci Güneş, ikinci de Beykoz oldu.
Dümensiz dört tek: Beş kulübün iştirak ettiği bu yarışta Anadolu birinci, Galatasaray ikinci, Güneş üçüncü oldu.
İki çifte dümenlili: Bu yarış günün en heyecanlı müsabakası oldu. Önde giden Galatasaray futası yarışın bitmesine (500) metre kala üçüncülüğe düştü. Güneş birinci, Beykoz da ikinci oldu.
KIDEMLİLER
Sıra günün en mühim karşılaşması olan Kıdemliler müsabakasına gelmişti. Bu yarışlara altı kulüp iştirak etti.
Dört tek dümenlili: Üç kulübün iştirak ettiği bu yarışlarda Galatasaray birinci, Beykoz ikinci, Güneş üçüncü oldu.
Dümensiz iki tek: İki kulüp girdi. Güneş birinci, Galatasaray ikinci oldu.
Dümensiz tek: Bu yarışa 3 kulüp girdi. İlk (500) metreyi başta giden Galatasaray kürekçisinin koluna kramp girmesi yüzünden yarışı terk etti. Fener birinci, Anadolu ikinci oldu.
Dümenlili iki tek: Bu yarışa da iki kulüp girdi. Güneş birinci, Galatasaray ikinci oldu. Galatasaray bu yarışa tekavüf kürekçileri ile iştirak etmişti.
Dümensiz dört tek: Bu yarışa Güneş, Galatasaray, Anadolu iştirak etti. Fakat bütün teknelerin birbirine çarpış vermesi yüzünden müsabakalar diskalifiye edildiler ve bin netice kimse de derece alamadı.
Dümenlili 2 çifte: Bu yarışa da 3 kulüp girdi. Müsabaka başladığı zaman ilk (1000) metreyi baş başa giden futalar sonra birbirlerinden açıldılar. Neticede Güneş birinci, Beykoz ikinci, Galatasaray da üçüncü oldu. Müsabakalardan sonra kazananlara ajanslık madalyalarını verdi.
Senenin ikinci teşvik kürek müsabakaları da gittikçe bu spora karşı gösterilen alakasızlıktan dolayı sönük ve pek cansız oldu.
Federasyonun ve Ajanslığın bütün gayret ve sarf ettikleri mesaiye rağmen kulüplerimizin, halkımız ve matbuatımızın bu husustaki alakasızlıkları, gün geçtikçe bu sporun memleketimizde ölmesine sebep olmaktadır. Dört tarafı su ile çevrilmiş olan şehrimizde vapurlar ve biniciliklere bu hazırlık mahiyetinde olan bu yarışlara İstanbul’da bulunan yirmi iki kulüpten ancak altısının iştirak etmesi ve yarışlarda yalnız iki kulübün girmesi cidden esef edilecek bir haldir.
Günün en heyecanlı yarışları bügün Kumkapıda yapılıyor
İstanbul Su Sporları Ajansı tarafından tertip edilen kürek teşvik müsabakalarının ikincisi bugün Kumkapı – Yenikapı arasındaki sahada yapılacaktır. Birinci gün yarışlarına hazırlıklarını ikmal edemediği için iştirak edemeyen İstanbul ve Türkiye kürek şampiyonu Galatasaraylıların bu müsabakalara girmesi yarış heyecanını bir misli arttırmıştır.
Klâsik merakip sınıfında çok kuvvetli ekiplere malik olan Beykoz, Galatasaray ve Güneş teknelerinin karşılaşması günün en enteresan çarpışması olacak ve seyircilere o nisbette heyecanlı dakikalar yaşatacaktır. Uzun zamandan beri bu yarışlara hazırlanan Güneş kulübünün kürekçileri bugünkü müsabakada azami gayretle çalışacak ve birincilikleri aralarında hemen hemen daimi surette paylaşan Beykoz ve Galatasaray ekiplerinden almaya uğraşacaklardır.
Müsabakalar saat 10’da tek çifte müptediler yarışı ile başlanacak ve iki çifte, üç çifte, dörtlük klasik tekneler kategorisinin müttefik günün en heyecanlı karşılaşmalarını yapan kıdemsizler ve kıdemlilerin müsabakaları bunları takip edecektir. Müsabakalarda birincilere 5, ikincilere 3, üçüncülere 1 puan alınacak ve tasnifte en fazla puanı alan kulüp, günün şampiyonu olarak ilan edilecektir.
Modada yapılacak yarışlar
6 Eylül pazar günü Modada yapılacak büyük deniz sporları ve yarışları hazırlıklarına büyük bir faaliyetle çalışılmaktadır.
Yarışlar Başvekil İsmet İnönü’nün himayelerindedir. Yarış programının tanzim ve Moda’da yarışların yer edilmesine ait işlerle meşgul olmak üzere İş Bankası müdürlerinden Fazıl, İstanbul su sporları ajanı Kadri Nuri, futbol ajanı Zeki Rıza, Deniz ticaret mektebi muallimlerinden Sait Salahattin’den mürekkep bir komite teşkil edilmiştir.
Geniş bir program hazırlanmaktadır. Bu program en eski yarış vasıtaları olan kanca baş ve almanak yarışları ile beraber en modern yarış vasıtaları olan klâsik tekneleri ihata etmektedir.
Günün diğer yarışları arasında padibot batırma müsabakaları, deniz müesseseleri arasında can kurtaran filikalar yarışı, su üzerinde kayan tahliyeciler arasında muhtelif gösteriler ve ayrıca tahliyecinin roketle can kurtarma ameliyesi yapılacaktır. Bu muazzam spor tezahürünü arzu ettikleri takdirde asıl misafirimiz İngiltere Kralı Sekizinci Edward, Atatürk’ümüzle birlikte şereflendireceklerdir.
7 yarıştan 5’ini Almanlar kazandı. Amerika Sekiztek i 13 Mil sürat elde etti. Yarışlarda 150 Bin kişi vardı.
Berlin 15 Ağustos (Hususi Muhabirimizden) Dün kürek yarışları finali, bugün de yüzme müsabakalarının son kısmı biterek Berlin’de bütün su sporları müsabakaları hitama erdi. Zaten yarın da olimpiyatlar kapanıyor.
Dün gece telefonla Cumhuriyet’in sayın okuyucularına kürek yarışlarının toptan neticelerini vermiştim. Bugün Almanların zaferle neticelenen bu yarışların tafsilatını veriyorum.
Olimpiyat kürek yarışlarına Arjantin, Kanada, Japon, Polonya, Uruguay, Almanya, Belçika, Danimarka, Estonya, Fransa, İngiltere, Hollanda, İtalya, Yugoslavya, Norveç, Avusturya, İsveç, İsviçre, Cenubi Amerika, Çekoslovakya, Macaristan, Birleşik Amerika olmak üzere tam 22 millet iştirak etmiştir.
Müsabakalar, FISA’nın yani beynelmilel kürek sporları federasyonunun tertip ettiği kavaid ve şekil üzerine 7 nevi yarıştan mürekkepti. Bütün yarışların mesafesi 2000 metre olup yarış sırasıyla dört tek dümencili, iki tek dümencisiz, bir çift dümencisiz, iki çift dümencili, dört tek dümencisiz, iki çift dümencisiz ve sekiz tek dümenciliden mürekkepti.
Şimdi final müsabakalarına geçelim:
Dört tek dümencili: Dört tek dümencili: Bu yarışların finaline Almanya, Danimarka, Hollanda, İsviçre, Fransa ve Macaristan kalmıştı. 1928, 1932 olimpiyatlarından beri bu yarışı hep Almanya kazanıyordu. Hatta geçen ve evvelki senelerde yapılan Avrupa şampiyonasını da Almanlar kazanmışlardı. Bu sefer de daha ilk seçmelerde iyi bir zamanla finale kalan Almanların muhakkak kazanacağı aşikârdı. Neticede de düşünüldüğü gibi oldu. Almanya birinci, İsviçre ikinci ve Fransa da üçüncü oldular. Bu zaferin şerefine “Almanya her şeyden üstündür” marşı ile Nazi marşı çalındı.
İki tek dümencisiz İki tek dümencisiz yarışının finaline Arjantin, Danimarka, Almanya, İsviçre, Macaristan, Polonya kalmışlardı. Ben bu yarışı Macarların kazanacağını bekliyordum. Evvelki yazımda da öyle yazmıştım. Halbuki Macarlar departede gayet fena bir çıkış yaptılar ve daha ilk dakikalarda şanslarını kaybettiler. Bu yarış dümencisiz yarış olduğundan muhakkak öne atılmak lazım gelen yarışlardan biridir. Zira departede geride kalarak çapraza maruz kalmak mahzurunu doğurur. Nitekim öyle de oldu. Danimarka gayet nefis bir sprint kürekle Macarların yoluna geçti. Diğer taraftan Almanya ve Arjantin rahat kalarak fırsattan istifade ile iyice öne atıldılar. 50 bin biletli ve bir 50 binden fazla da biletsiz seyircinin “davan Almanya!”, “haydi Almanya!” teşvik sadaları ile Almanya birinci, Arjantin ikinci, Danimarka üçüncü geldiler. Bütün Grunau gölü ve civarı Almanların sevinç avazeleriyle inledi. Macaristan’ın hakem heyetine müracaatına rağmen neticede bir tebeddül yapılmadan birinci gelen Almanlar şerefine milli marşları çalındı. Bu esnada yarışları seyreden devlet reisi Hitler de galipleri hararetle tebrik etti. Tabii bu da dakikalarca alkış tufanına sebep oldu. Almanlar sevinçlerinden delî oldular.
Bir çifte dümencisiz sikif Bir çifte (şikif) dümencisiz: Bu yarışın finaline Avusturya, İsviçre, Kanada, Almanya, Birleşik Amerika ve Polonya kalmıştı. Polonya bu yarışa girmekten imtina etti. Bu Almanya’nın ekmeğine yağ sürdü. Polonya’nın girmemekten maksadı en iyi kürekçileri Vereyi yalnız iki çifteye taze olarak sokarak iki çifteyi kazanmaktı. Bu vaziyette Alman Schäffer’e rakip olarak yalnız Avusturyalı Hasenohr ve Amerikalı Barrow kalmıştı. 1934 Avrupa birincisi olan Alman Schäffer harika denilecek bir deparla ileri atlayarak daha ilk 500’üncü metrede Avusturya ve Kanada’nın 2 fırtı birden önde yarışmağa başladı. 1000 metre boyu tam 4 dakika 3 saniyede Alman, 4 dakika 10 saniye 2/5 sonra da Avusturya geçti. Onları takiben Kanada ve Amerika geçtiler. Yarışın 1500’üncü metrosunda üç tek boyu önde gelen Alman’ın yavaş yavaş sislendiği görülüyordu. Kurnazca bir hareketle Alman, Amerikalının önüne geçti. Bu hareketi nizamsız değildi. Zira pek önde gidiyordu. Aradaki mesafeyi Avusturya ve Amerika gittikçe kapamağa başladılarsa da Almanya birinci, Avusturya ikinci, Amerika da üçüncü oldular. Tabii bu yarıştan sonra gene coşan Alman tezahüratı devam etti. Bu tezahürata o kadar ileri gidildi ki bazı ecnebi seyirciler bıkkınlık gösterdiler.
İki tek dümencili Sıra iki tek dümencilide geldiği zaman gürültüden ne ecnebi seyircilerde ne de ecnebi kürekçilerde, yarışı seyretme zevki ve yarışma hevesi kalmamıştı. Üstelik te pis bir hava ve sıkı bir yağmur insanın iliklerine işliyordu. Uzatmayalım, bu yarışı da Almanlar kazandı. İkinci İtalya ve üçüncü Fransa geldiler. Gene alkış tufanı… Marşlar… Gürültüler…
Dört tek dümencisiz Beşinci yarış dört tek dümencisiz. Almanlar arka arkaya kazandıkları ferden hız alarak bu yarışı da son gayretle kazandılar. Bu suretle Almanlar 7 yarıştan beşini kendilerine temin etmiş oldular. İkinci İngiltere, üçüncü İsviçre geldi.
İki çifte dümencisiz Sıra iki çifte dümencisize geldiği vakit seyirciler arasında kimsede hal kalmamıştı. Hatta Alman kürekçiler halsiz düşmüş olacaklar ki bu yarışı gayet güzel bir kürekle, İngiltere birinci, Almanya ikinci, Polonya üçüncü olarak bitirdiler. Bu yarışı kazanacaklarını muhakkak addeden ve tek çifteye de bu yarışı kazanmak için girmeyen Polonya bir metreden az bir farkla Almanya’nın arkasından gelebildi.
Sekiz tek yarışı Günün en mühim yarışı olan sekiz tek müsabakası en son yarıştı. Bu yarışa finaline, Amerika, İngiltere, İtalya, Macaristan, Almanya ve İsviçre kalmışlardı. Bu yarışın ya Amerika ya İngiltere tarafından kazanılacağını ümid ediyordum. Bu ümidin ilk 1000 metre dahilinde epeyce sarsıntıya uğradığı de yarışı büyük farkla Amerika birinci, ikinciliği çok güzel bir kürekle İtalya üçüncülükte de İngiltere ile Almanya başa baş bitirdilerse de tabii bu işi İngiltere lehine halledilmekle pek haklı çekilmişti. Neticede Almanlar üçüncü ilan edildi.
Hulâsa etmek lâzım gelirse, bazı uygunsuzluklara rağmen Almanların zaferi cidden takdire şayandır. Yedi müsabakadan beşini kazanmak şimdiye kadar hiçbir millete, hiçbir olimpiyatta nasip olmamıştır. Olimpiyad’da seyirci rekoru da 150 bin kişi ile kürek yarışlarında kırılmıştır. 2000 metre yarışlarında en iyi vakti Amerika sekiz tek seyirinde 6 dakika sıfır saniye 8/10 ile yapmıştır. Bu rekor, kürekte saatte 20 kilometro sürat elde edildiğini gösterir ki aşağı yukarı 13 milden fazladır. Bu mil sürat ise bizim Ada vapurlarında bile yoktur.
Beykoz Spor Kulübü futalarından bir geçen pazar günü lokallerinden hareketle 3 saate yakın bir zamanda Florya’ya gitmişler ve akşam yine Beykoz’a dönmüşlerdir.
Böyle muvaffakiyetli gezintiler yapan Beykozlu kürekçiler şayanı tebriktir.
Moda deniz kulübü tarafından ve İktisat Vekili Celâl Bayar’ın himayesinde tertip edilen Moda deniz yarışları dün pek güzel bir şekilde yapıldı.
Müsabakalara öğleden evvel ve sonra devam edildi.
Daha sabahki müsabakalarda Başvekil İsmet İnönü, Dahiliye Vekili Şükrü Kaya, İktisat Vekili Celâl Bayar, Maliye Vekili Fuat Ağralı ve birçok mebuslar bulunmuşlardır. Öğleden sonra Ertuğrul yatıyla Atatürk de yarış yerine şeref vermişlerdir.
Yarış yeri daha erkenden gelen sandallar, futalar, vapurlarla hıncahınç idi. Akayın, Şirketi Hayriye’nin vapurlarıyla romorkörler de birbiriyle bağlanarak bir sistem halinde sıralanmıştı. Moda iskelesi karşısında yarış sahası büyüklük bir havuz şekli verilmişti.
Yarış yeri daha erkenden gelen sandallar, futalar, vapurlarla hıncahınç idi. Akayın, Şirketi Hayriye’nin vapurlarıyla romorkörler de birbirine bağlanarak Moda iskelesi karşısına dizilmişler, bu suretle sahaya büyük bir havuz şekli verilmişti.
Yarışların öğleden sonraki kısmı başlamıştı ki saat 16’ya doğru Ertuğrul yatı Marmara’dan doğru gelin gibi süzülerek Moda koyuna geldi. Yatın arka tarafında Atatürk bulunuyordu. Halk Atatürk’ün geldiğini görünce bir alkış tufanı Moda koyunu inletti. Bu esnada bütün vapurlar, motorlar, romorkörler düdüklerini çalarak Atatürk’ü selâmlamaya başladılar. Moda koyu bir an içinde bir bayram yerine döndü.
Büyük Şef, Ertuğrul’dan bu selâmlara mukabele ediyorlardı. Bir aralık yat, İsmet İnönü’nün bulunduğu hakem dubasının pek yakınından geçti. Başvekil, Atatürk’ü selâmladı. Atatürk de elini sallamak suretiyle mukabele etti. Yat, Ege ile Hakem dubası arasında evvelce boş bırakılan yere demirledi. Başvekil ile Dahiliye ve İktisat Vekilleri motorle Ertuğrul’a giderek Atatürk’e arzı tazimat ettiler.
Yarışların neticeleri Dünkü kürek yarışlarında şu neticeler alınmıştır:
Dörtlük klasik bayanlar arasında: 1 — Fenerbahçe, 2 — Güneş.
Bir çifte klasik (müptediler): 1 — Fenerbahçe, 2 — Galatasaray, 3 — İstanbul Su Sporları Kulübü.
İki çifte amatörler: 1 — Güneş 2- Galatasaray 3 – Beykoz
İki çifte klasik kıdemli: 1 — Güneş, 2 — Beykoz, 3 — Galatasaray.
Altı çifte alamanalar yarışı: 5 sandal iştirak etti. 1 — Kumkapılar, 2 — Karadenizliler.
Deniz mektebi talebeleri 6 çifte filika yarışı: 1 — İkinci sınıf, 2 — Birinci sınıf.
Vapurdaki cankurtaran filikaları yarışı:
Buna Şirket-i Hayriye, Devlet Denizyolları İşletmesi, Liman İşletmesi ve kılavuzluk filikaları girdiler. Dört takım Ege vapurunun filikalarına binmişlerdi. Yarışların en münazası oldu. Limancılarla, Denizyolları mürettebatı iri yarı, kuvvetli kürekçilerdi. Neticede bunlar, beraber denilecek şekilde yarışı bitirdiler.
Hakem heyeti evvelâ Limancıları birinci saydı. Hemen hepsi Karadenizli olan Denizyollarının filikasındakiler buna şiddetle itiraz ederek haklarını istediler. Bir aralık hakem dubası devrilmek tehlikesi geçirdi. Denizyolları, Limancıları tekrar ermeydanına davet etti. Nihayet bayrağı ve kupası vermda bir birincilik bayrağı ve kupası vererek işin içinden çıktılar. Bu suretle Liman filikası da, Denizyolları filikası da birinci sayıldı.
Padilbot yarışı: 1 — Faham Evlin.
Saat 18’de şiddetli bir yağmur başladı. Buna rağmen yarışlara devam edildi.
Anadolu ve Rumeli tahliyesiyeleri yarışında küçüklerden Rumeli, büyüklerden Anadolu birinci oldular. Bu sırada tahliyecilerden 2 numaralı Rumeli filikası batma tecrübesi yaptı ve çok alkışlandı.
İkinci sınıf 3 çifte kiklerde kürek yarışı: 1 — Deniz Lisesi ikinci sınıf, 2 — Deniz Lisesi üçüncü sınıf.
6 çifte filikalarda: 1 — Deniz Lisesi, 2 — Harp okulu.
Yedi çifte alamanalarda da birinciliği Anadolu kazanmıştır.
Bir çifte klasik kıdemliler ile dörtlük klasik kıdemliler arasındaki yarışlar yapılmış, fakat ihtilaf çıktığından neticeler tebliğ edilmemiştir.
Kürek yarışları umumiyle güzel olmakla beraber, öğleyin iki saatten fazla zamanın yarışsız geçmesi, seyircileri sıkmıştır.
Kürek müsabakalarında teknik bakımdan bazı noksanlar olmuş ve kronometre tutulmamıştır. Bu bakımdan kürek yarışları bir eğlence mahiyetinde kalmıştır.
Yelkenli iki kikler: 1 — Deniz Lisesi üçüncü sınıf, 2 — Deniz Lisesi ikinci sınıf.
Yelkenli beş çifte filikalar: 1 — Deniz Harp Okulu, 2 — Deniz Lisesi.
Büyük kotralarda: 1 — Rüya, 2 — İpar
Büyük orta kotralarda: 1 — Refii Bayar, 2 — Testa.
Orta kotralarda: 1 — Ceylân, 2 — Akbulut.
Küçük kotralarda: 1 — Eyvallah, 2 — Goyland.
Akuaplan yarışı: Motörlerin arkasına iple bağlanan tahtalar üstünde yapılan bu yarış bizde ilk defa yapılıyordu. Dört kişi iştirak etti. Tahtaların üzerine binenlerden üçü düştüler. Bu yarış halktan çok alâka topladı. Motörlerin süratleri müsavi olmadığından kimseye derece verilmedi.
Cumhur Reisimiz Floryada boş saatlerini kürek çekip idman yapmak ve halk çocuklarıyla tam bir demokrat şef gibi temas etmek suretiyle geçirmektedir. Resmimizde Reisimizi sandalda görüyorsunuz…
